Święte Triduum Paschalne jest najważniejszym okresem w całym roku liturgicznym. Te święte dni są pamiątką męki, śmierci i zmartwychwstania Tego, w którego ranach jest nasze uzdrowienie (Por. Iz 53, 5).

W Wielki Czwartek przed południem w kościołach katedralnych celebruje się Mszę Krzyżma Świętego podczas której biskup konsekruje Olej Krzyżma Świętego, Olej Chorych oraz Olej Katechumenów. Również podczas tej mszy prezbiterzy odnawiają swoje przyrzeczenia kapłańskie wobec swojego Ordynariusza.

Święte Triduum Paschalne rozpoczyna się wielkoczwartkową Mszą Wieczerzy Pańskiej, którą odprawia się w godzina wieczornych. Ta Najświętsza Ofiara jest pamiątką Ostatniej Wieczerzy, podczas której Chrystus ustanowił dwa sakramenty, które ściśle się ze sobą łączą: Eucharystia oraz Kapłaństwo. Po liturgii słowa w kościołach katedralnych oraz niektórych kościołach parafialnych następuje obrzęd umycia nóg 12 mężczyznom tzw. mandatum. Nazwa ta pochodzi od pierwszych słów śpiewanej podczas tego obrzędu antyfony: Mandatum novum do vobis – Przykazanie nowe daję Wam (J 13, 34). Jest to nawiązanie do usłyszanej podczas tej liturgii Ewangelii o Chrystusowym geście umycia nóg Dwunastu podczas Ostatniej Wieczerzy, o której pisze tylko św. Jan Ewangelista. Na zakończenie liturgii Najświętszy Sakrament zostaje przeniesiony na miejsce przechowania, które w polskiej tradycji nazywamy ?ciemnicą?. Dokonuje się to przy śpiewie hymnu św. Tomasza z Akwinu Sław języku. Następnie obnaża się główny ołtarz co ma symbolizować odarcie Chrystusa z szat.

W Wielki Piątek Kościół nie sprawuje Eucharystii. W godzinach porannych w kościołach katedralnych i niektórych kościołach parafialnych sprawuje się tzw. Ciemną Jutrznie czyli Godzinę Czytań z Jutrznią. Liturgię popołudniową poświęconą Męce Pańskiej rozpoczyna gest prostracji przewodniczącego liturgii. Jest to postawa leżenia krzyżem, wyrażająca ducha pokuty i umartwienia jaki towarzyszy w tym dniu. W liturgii słowa czytana jest Męka Pańska według św. Jana w taki sam sposób jak w Niedzielę palmową czyli z podziałem na role. Zwieńczeniem liturgii słowa jest rozbudowana modlitwa wiernych obejmująca 10 próśb w różnych potrzebach Kościoła i świata. Po modlitwie powszechnej odbywa się uroczysta adoracja krzyża, który jest znakiem naszego odkupienia. Mimo, ze w tym dniu nie jest sprawowana Eucharystia Kościół nie odgradza swoich wiernych od spożywania bezkrwawej ofiary, która dokonuje się podczas każdej Mszy Świętej. Komunia Święta bowiem jest rozdzielana z tego co za konsekrowano podczas Mszy Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek wieczorem. Zgodnie z wielowiekową tradycją po zakończeniu ceremonii wielkopiątkowych przenosi się najświętszy Sakrament do Grobu pańskiego aby tam adorować umęczone Ciało Pana. Wyrażać to też ma uczestnictwo w pogrzebie Chrystusa.

Wielka Sobota jest dniem ciszy, zadumy, refleksji nad męką, śmiercią Zbawiciela a także nad jego zstąpieniem do otchłani. W tym dniu Kościół trwa przy adoracji najświętszego Sakramentu przy Grobie Pańskim. W godzinach rannych znów w kościołach katedralnych i niektórych kościołach parafialnych odprawia się Godzinę Czytań i Jutrznie (tzw. Ciemna Jutrznia). Jako część Liturgii Godzin jest to jedyna liturgia sprawowana tego dnia. Święcone są także tego dnia pokarmy, które spożywane będą przy wielkanocnym stole. Tak jak w Wielki Piątek nie jest sprawowana Eucharystia. Wigilia Paschalna w Wielką Noc zgodnie z dawną tradycją ma być czuwaniem na cześć Pana (Wj 12, 42). Zgodnie z rubrykami mszalnymi jej obchód powinien rozpocząć się po zapadnięciu zmroku, a zakończyć przed świtem Niedzieli Zmartwychwstania.

Liturgia Wigilii paschalnej składa się z 4 części:

– Liturgia światła. Podczas tej części poświęcony zostaje ogień od którego zostaje zapalony paschał ? znak zmartwychwstałego Chrystusa. Następnie odbywa się procesja z zapalonym paschałem do ciemnego kościoła. Tam zapalony symbol zwycięzcy śmierci zostaje trzykrotnie unoszony przy wezwaniu: Światło Chrystusa na co wierni odpowiadają: Bogu niech będą dzięki. Po trzecim wezwaniu kościół na początku mroczny i ciemny zostaje rozświetlony światłem pochodzącym od paschału. Przy tym niezmiernym blasku pochodzącym z woskowej kolumny – owocu pracy roju pszczelego następuje uroczyste Orędzie Wielkanocne ? Exultet, który jest radosnym ogłoszeniem Zmartwychwstania Chrystusa.

– Liturgia Słowa jest bardzo rozbudowana. Posiada aż 9 czytań: 7 ze Starego Testamentu i 2 z Nowego Testamentu. Po każdym z czytań następuje modlitwa celebransa (kolekta). Po modlitwie po ostatnim czytaniu ze Starego Testamentu świece ołtarzowe zostają zapalone od Paschału. Następnie celebrans intonuje hymn Chwała na wysokości Bogu. Po niej następuje kolekta. Nastepnie urywek z listu św. Pawła Apostoła zwany Epistołą (gr. epistola, łac. epistula – list). Po liście zostaje uroczyście zaintonowane Alleluja a po nim odczytana Ewangelia o zmartwychwstaniu.

– Liturgia Chrzcielna. Podczas procesji do chrzcielnicy śpiewana jest litania do Wszystkich Świętych. Następnie kapłan błogosławi wodę chrzcielną. Odnawia się także przyrzeczenia chrzcielne podczas których wyrzeka się szatana i potwierdza się swoją wiarę. Na koniec na pamiątkę chrztu kropi się wszystkich zebranych wodą chrzcielną.

– Liturgia Eucharystyczna. Służy ona nowemu życiu, które nie jest możliwe bez pokarmu dającego życie wieczne.

Po Liturgii Eucharystycznej, lub rano przed pierwszą Mszą Świętą następuje procesja rezurekcyjna ? radosne ogłoszenie światu, że Chrystus prawdziwe zmartwychwstał. Procesję prowadzi krzyż ozdobiony czerwoną stułą a za nim figura zmartwychwstałego.

Święte Triduum paschalne kończą uroczyste II Nieszpory Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego zwane Nieszporami Chrzcielnymi.

kl. Marcin Czyżowicz